Qimmatli qog'ozlar bozori nima?

Fond bozori - qimmatli qog‘ozlar bir maromda muomalada bo‘lishining zarur shart-sharoitini ta’minlash, ularning bozor bahosini (qimmatli qog‘ozlar talab va taklifi o‘rtasidagi muvozanatni aks ettiruvchi narxlarni) belgilash va ularga doir ma’lumotlarni keragicha tarqatish, qimmatli qog‘ozlar bozori qatnashchilarining kasb mahoratini yuqori darajada saqlab borish faoliyatining alohida sohasi bo‘lgan tashkilot.

Qimmatli qog'ozlar bozori - ochiq kompaniyalarning aksiyalari sotib olinadigan va sotiladigan bir nechta birjalarni anglatadi, u yuridik va jismoniy shaxslarning qimmatli qog‘ozlarni chiqarish, joylashtirish va ularning muomalasi bilan bog‘liq munosabatlari tizimi hisoblanadi.

Ushbu bozor xaridorlar va qimmatli qog’ozlar sotuvchilarni uchrashtirib, o’zaro operatsiyalarni amalga oshirish imkonini beradi. Qimmatli qog’ozlar bozorida bo’layotgan opreratsiyalar haqida ma’lumotlar qimmatli qog’ozlar markaziy depozitariyasi tomonidan yuritiladi.

Qimmatli qog'ozlar bozori tarixi

Birinchi fond bozori London fond birjasi bo'lib ,u 1773- yil tashkil etilgan. Bu yerda AQSHda birinchi fond birjasi 1790-yilda Filadelfiyada boshlangan.

AQSh fond bozorlari masalan NYSE (New York stock Exchange) Qimmatli qog’ozlar birja komissiyasi (SEC) va mahalliy sanoatni tartibga solish organi (FINRA) tomonidan tartibga solinadi.

O’zbeskitonda esa fond bozorida qimmmatli qo’g’ozlar, veksel, tartibga solishda vakolatli organ O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi va O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankidir.